Η ρύθμιση της ισορροπίας του ύδατος είναι ιδιαίτερα σημαντική για την υγεία μας. Η ρύθμιση αυτή επιτυγχάνεται κυρίως από την λειτουργία δύο οργάνων: α) του εγκεφάλου και συγκεκριμένα της περιοχής του που ελέγχει την λειτουργία της δίψας (κέντρο δίψας) και β) από την νεφρική λειτουργία.
Σε περίπτωση έλλειψης ύδατος το κέντρο της δίψας αντιλαμβάνεται την έλλειψη και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την δίψα και την άμεση επιθυμία για λήψη ύδατος. Ταυτόχρονα ο νεφρός μειώνει την αποβολή ύδατος με τα ούρα. Οι δύο πιο πάνω μηχανισμοί οδηγούν σε αύξηση του ύδατος του οργανισμού και διόρθωση της ισορροπίας του ισοζυγίου του νερού. Αντιλαμβάνεται εύκολα κάποιος ότι για να υπάρξει έλλειψη ύδατος στον οργανισμό (αφυδάτωση) θα πρέπει είτε οι πιο πάνω μηχανισμοί να μην λειτουργούν σωστά, είτε να μην υπάρχει πρόσβαση στην λήψη νερού.
Εγκεφαλικές διαταραχές όπως προηγούμενα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, ατροφία του εγκεφάλου (γεροντική άνοια) και νεοπλασίες μπορεί να επηρεάζουν το κέντρο της δίψας με αποτέλεσμα διαταραχή της ισορροπίας του ισοζυγίου του ύδατος και αφυδάτωση. Διάφορα νεφρικά νοσήματα που επηρεάζουν την ικανότητα του νεφρού να κατακρατά νερό (π.χ. σύνδρομο Fanroni) επίσης οδηγούν σε αφυδάτωση. Σε συνθήκες που οι ανάγκες ύδατος είναι περισότερες (π.χ. αυξημένη θερμοκρασία κατά τους θερινούς μήνες) η διαταραχή είναι πιο έντονη με αποτέλεσμα τα άτομα αυτά να οδηγούνται ευκολότερα σε αφυδάτωση.
Η αφυδάτωση μπορεί να παρουσιάζει συμπτώματα όπως αδυναμία, ζάλη, πονοκέφαλο, έμετοι, σύγχυση, κωματώδη κατάσταση και σπασμούς. Η μη έγκαιρη αντιμετώπιση μπορεί να οδηγήσει και στον θάνατο.
Η αντιμετώπιση γίνεται με την χορήγηση ενδοφλέβιων διαλυμάτων, με τον κατάλληλο ρυθμό ανά περίπτωση. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δίδεται στη πρόληψη επεισοδίων αφυδάτωσης ιδιαίτερα στα άτομα με τα προβλήματα που έχουν αναφερθεί. Πρακτικά, πρέπει να αποφεύγεται η έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες για μεγάλο χρονικό διάστημα και πάντοτε να λαμβάνεται πρόνοια για εύκολη πρόσβαση σε πόσιμο νερό.
Η θερμοπληξία αποτελεί δυσλειτουργία των κυττάρων του οργανισμού λόγω τοξικής δράσης από αυξημένη θερμοκρασία του σώματος. Για την σωστή λειτουργία των κυττάρων απαιτείται παραγωγή ενέργειας (βασικός μεταβολισμός) η οποία οδηγεί σε παραγωγή θερμότητας και αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος. Η περίσσεια θερμότητα αποβάλλεται μέσω του ιδρώτα με αποτέλεσμα η θερμοκρασία του σώματος να παραμένει σταθερή, απαραίτητη προϋπόθεση για την σωστή λειτουργία των κυττάρων.
Σε περιπτώσεις μη αποβολής της περίσσειας θερμότητας η θερμοκρασία του σώματος ανεβαίνει με αποτέλεσμα την θερμοπληξία. Τέτοιες περιπτώσεις είναι η αφυδάτωση, η αυξημένη υγρασία και οι υψηλές θερμοκρασίες του περιβάλλοντος (συνθήκες καύσωνα). Η μυϊκή άσκηση οδηγεί επιπλέον σε περισσότερη παραγωγή θερμότητας από τα κύτταρα του οργανισμού και αυξάνει την πιθανότητα θερμοπληξίας. Η κλινική εικόνα μοιάζει με αυτή της αφυδάτωσης ενώ υπάρχει υψηλός πυρετός (>39.50C). Η αντιμετώπιση αποσκοπεί στην διόρθωση της αφυδάτωσης, όπως επίσης και την μείωση της θερμοκρασίας του σώματος με μηχανικά μέσα (π.χ. χρήση κλιματιστικών κλπ). Για την πρόληψη της θερμοπληξίας συνιστάται η αποφυγή μυϊκή άσκηση σε συνθήκες καύσωνα και η παραμονή σε όσο το δυνατότερο δροσερό περιβάλλον με ταυτόχρονη λήψη αρκετών υγρών.
Συμπερασματικά, οι επιπτώσεις από την έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες μπορεί να είναι επικίνδυνες για την υγεία μας. Οι πιθανότητες αφυδάτωσης και θερμοπληξίας αφορούν όλους μας, αλλά σε αυξημένο κίνδυνο σε άτομο με χρόνια προβλήματα υγείας. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δίδεται στην αποφυγή έκθεσης σε υψηλές θερμοκρασίες σε συνθήκες καύσωνα.
Γιώργος Μιλτιάδου
Ειδικός Παθολόγος
Ιπποκράτειο Ιδιωτικό Νοσοκομείο
©
HIPPOCRATEON PRIVATE HOSPITAL. All Rights Reserved. Website Designed & Developed by 